Het is een nogal controversieel topic, ook in de wetenschappelijke literatuur zijn er voor- en tegenargumenten te vinden. Laten we beknopt kijken naar de bestaande literatuur en wetenschappelijke onderzoeken omtrent suiker en gezondheid.
Er zijn behoorlijk wat onderzoeken die onderzochten of het toevoegen van “high fructose corn syrup drankjes” aan je dieet (frisdrank) effect had op bepaalde parameters van gezondheid. Veel van deze studies hadden echter geen controle over de totale calorie-inname. Het toevoegen van deze drankjes zorgt dan ook voor een toename van de totale calorie-inname en bijgevolg voor een gewichtstoename.
Deze drankjes toevoegen aan het bestaande dieet heeft volgens alle onderzoeken een nadelig effect, maar er kan dus niet uitgemaakt worden of dit door de suikerhoudende drankjes zelf komt of door de gewichtstoename die hieruit voortkomt. Ook bevatten vele van deze studies onrealistische hoeveelheden fructose/sucrose naar inname toe: zo bedraagt soms de procentuele suikerinname 30% van de totale energie-inname op een dag. Voor een man die 2400 kcal inneemt op een dag, zou dat willen zeggen dat er 800 kcal uit cola moeten komen: twee liter per dag dus. Deze personen zullen vast en zeker bestaan, maar dit is geen realistisch en relevant onderzoek voor iemand die enkel een glaasje wil nuttigen bij het avondeten.
Bij een onderzoek waarbij een groep met een dieet laag in vetten en hoog in suikers werd vergeleken met een groep met een dieet laag in vetten en hoog in complexe koolhydraten, bleek er geen verschil in gewichtsverlies te zijn. Ook werden er geen verschillen gevonden in het lipidenprofiel (vetten) van het bloed, een belangrijke parameter voor gezondheid. Deze studie (the carmen study) duurde bovendien zes maanden, wat redelijk lang is.
Tot slot is er één meta-analyse (een onderzoekmethode met een sterke mogelijkheid tot het vinden van bewijs voor óf tegen een bepaald vraagstuk) die zegt dat fructose- en sucroseconsumptie een negatief effect heeft op de parameters van het metabool syndroom (waaronder obesitas valt), maar er zijn er twee die zeggen dat hier géén effect op is. Dat wil zeggen dat er waarschijnlijk geen onafhankelijk effect van suiker op de gezondheid is ten opzichte van andere energiebronnen (zoals complexe koolhydraten). Wanneer je suiker in te grote mate consumeert waardoor je calorie-inname groter is dan je uitgave (CICO, zie andere artikels), gaat je gewicht toenemen en dit is een belangrijke speler in het ontwikkelen van bijvoorbeeld diabetes. Er kan voorlopig niet gezegd worden dat suiker een onafhankelijke boosdoener is. Waarom niet?
Om zeker te weten dat dit zo is, moeten er studies komen die diëten vergelijken waarbij enkel de inname van suikers verschilt. Alle andere parameters die effect kunnen hebben op de gezondheidsparameters moeten gecontroleerd worden:
- inname van verzadigde en onverzadigde vetten
- de totale calorie-inname
- de inname van vezels
- …
Het is dus onwaarschijnlijk dat suiker zelf een onafhankelijke negatieve invloed heeft op onze gezondheid wanneer er voldoende vezels, vitaminen, mineralen, onverzadigde vetten etc. worden ingenomen.
Tof weetje: de glycemische index van sucrose (pakskessuiker) is lager dan die van volkorenbrood! 69 vs 72. Dit wil zeggen dat volkorenbrood je bloedsuikerspiegel sneller doet stijgen dan suiker.
Mijn conclusie:
- Suikers zijn erg makkelijk te overconsumeren. Je gaat snel een te grote hoeveelheid kcal innemen omdat bijvoorbeeld frisdranken een weinig verzadigend effect hebben. Hierdoor kan je gewicht toenemen en zal je gezondheid dalen. Ligt dit aan de suikers zelf? Daar is de wetenschap op dit moment dus niet van overtuigd. Als je calorie-inname niet te hoog ligt, je voldoende vezels inneemt via groenten en fruit, voldoende beweegt, slaapt en psychologisch alles in orde is, zal dat glaasje cola geen grote gevolgen hebben. Bestaat jouw eet- en drinkpatroon voornamelijk uit frisdrank en andere suiker bevattende voeding? Dan is de kans groot dat je kcal snel te hoog gaan liggen, met overgewicht als gevolg. Ongeacht of je veel beweegt, goed slaapt of voldoende groentjes en fruit eet zal overgewicht een belangrijke risicofactor zijn voor tal van gezondheidsproblemen.
- Zijn cola, fruitsap, croissants, koekjes en snoepjes het grootste deel van je dieet? De suiker in je dieet is waarschijnlijk niet hetgeen wat jou ongezond maakt. Buiten het te hoge aantal kcal dat je binnen speelt, is het gebrek aan vezels, vitaminen, mineralen, omega 3 vetzuren en essentiële aminozuren een groter probleem dan de suiker: je bent wat je niet eet?
Bronnen:
Saris WH, Astrup A, Prentice AM, Zunft HJ, Formiguera X, Verboeket-van de Venne WP, Raben A, Poppitt SD, Seppelt B, Johnston S, Vasilaras TH, Keogh GF. Randomized controlled trial of changes in dietary carbohydrate/fat ratio and simple vs complex carbohydrates on body weight and blood lipids: the CARMEN study. The Carbohydrate Ratio Management in European National diets. Int J Obes Relat Metab Disord. 2000 Oct;24(10):1310-8. doi: 10.1038/sj.ijo.0801451. PMID: 11093293.
Stanhope KL. Sugar consumption, metabolic disease and obesity: The state of the controversy. Crit Rev Clin Lab Sci. 2016;53(1):52-67. doi: 10.3109/10408363.2015.1084990. Epub 2015 Sep 17. PMID: 26376619; PMCID: PMC4822166.
West JA, de Looy AE. Weight loss in overweight subjects following low-sucrose or sucrose-containing diets. Int J Obes Relat Metab Disord. 2001 Aug;25(8):1122-8. doi: 10.1038/sj.ijo.0801652. PMID: 11477496.
Recente reacties